Rất nhiều bác sĩ trẻ và giảng viên trẻ nói về ước mơ công bố khoa học như một dấu mốc nghề nghiệp. Cái khát khao ấy rất thật: mong muốn đóng góp tri thức, khẳng định vị trí học thuật, và mở ra cơ hội hợp tác quốc tế cũng như bứt phá sự nghiệp. Nhưng khi bắt tay vào viết bài báo, nhất là phần Tổng quan (introduction), nhiều người mới phát hiện đây chính là đoạn khó nhất. Phần này cần một tư duy sắp xếp chặt chẽ và logic để dẫn dắt người đọc từ bối cảnh rộng đến câu hỏi nghiên cứu của riêng mình.
Điểm cốt lõi của phần Tổng quan không phải là liệt kê tất cả những gì đã biết, mà là kể một câu chuyện khoa học. Chúng ta cần mở đầu bằng một “hook” – một chi tiết, số liệu hoặc hiện tượng đủ hấp dẫn để kéo người đọc vào vấn đề. Sau đó là phần bối cảnh: tóm tắt những gì cộng đồng nghiên cứu đã làm, các khái niệm then chốt, và hướng phát triển chính. Nhưng quan trọng nhất là chỉ ra khoảng trống tri thức – khoảng trống ấy chính là lý do để nghiên cứu của chúng ta tồn tại. Nếu thiếu câu hỏi hoặc vấn đề rõ ràng, toàn bộ bài báo sẽ mất đi mục đích.
Để viết được một phần Tổng quan vừa chặt chẽ vừa thuyết phục, chúng ta có thể dựa vào cấu trúc chuẩn quốc tế như trong tài liệu đính kèm, gồm những thành phần cốt lõi sau:
* Opening Hook: Một câu mở đầu đủ hấp dẫn, có thể là số liệu, hiện tượng hoặc câu hỏi gợi suy nghĩ, giúp lôi cuốn người đọc ngay từ đầu.
* Background Information: Bối cảnh nghiên cứu, tóm tắt các khái niệm và kết quả quan trọng đã có, nhằm đặt nền cho vấn đề chúng ta muốn giải quyết.
* Research Problem or Gap: Khoảng trống kiến thức hoặc mâu thuẫn trong bằng chứng hiện tại, chính là lý do để nghiên cứu của chúng ta ra đời.
* Purpose and Significance of the Study: Mục tiêu và ý nghĩa của công trình, cho thấy đóng góp mới mẻ và tác động thực tiễn hay học thuật.
* Research Objectives or Questions: Các câu hỏi hay mục tiêu cụ thể định hướng toàn bộ nghiên cứu.
* Thesis Statement or Hypothesis (có thể cân nhắc): Câu luận đề hoặc giả thuyết kết thúc phần mở đầu, tuyên bố ngắn gọn về lập luận trong nghiên cứu.
Một Tổng quan hay không thể thiếu việc nhấn mạnh ý nghĩa của nghiên cứu. Chúng ta phải thuyết phục được người đọc – cũng chính là hội đồng phản biện – rằng câu hỏi của chúng ta đáng để trả lời. Đó có thể là đóng góp lý thuyết mới, ứng dụng lâm sàng, hoặc hàm ý chính sách. Tiếp đến, hãy nêu rõ mục tiêu hoặc giả thuyết nghiên cứu một cách gãy gọn, để người đọc biết chính xác hành trình chúng ta sắp dẫn họ đi. Tất cả kết thúc bằng một câu luận đề rõ ràng, không mơ hồ, như một cam kết về hướng đi và kết quả mong đợi.
Nhiều bản thảo mình từng đọc mắc những lỗi rất quen: quá dài dòng ở phần bối cảnh, quên chỉ ra khoảng trống nghiên cứu, hoặc đưa ra luận đề mơ hồ. Những lỗi này không chỉ làm bài viết kém hấp dẫn mà còn khiến phản biện khó đánh giá đóng góp của chúng ta. Một Tổng quan súc tích, logic và thuyết phục sẽ giúp toàn bộ bài báo vững vàng ngay từ đầu. Có được phần Tổng quan tốt là con đường ngắn nhất để biến khao khát công bố khoa học của các bác sĩ và giảng viên thành hiện thực: bắt đầu từ một câu chuyện khoa học rõ ràng, có mở đầu lôi cuốn, có khoảng trống được định nghĩa, và có luận đề chặt chẽ dẫn đường cho toàn bộ nghiên cứu
Tham khảo: https://www.facebook.com/share/1am42geska/?mibextid=wwXIfr
